Sebilangan orang kita senang dipancing. Letak sahaja
tajuk “China’s Geely to Acquire Proton”, “Proton di tangan China” dan letak
gambar PM di sebelah, maka reaksi orang kita akan jadi “Woi! Semua nak jual
dekat China, lepas ni nak jual apa lagi?!”
Kecelaruan minda berlaku apabila media tidak
profesional dalam mengguna istilah ekonomi dan perniagaan, dan pembaca tidak
kritikal terhadap maklumat yang diterima.
Ada beza antara ‘merger, ‘acquisition’, ‘strategic
alliance’ dan ‘joint venture’.
‘Merger’ itu penggabungan dua syarikat untuk
membentuk syarikat yang baru. Contoh ‘merger’ adalah seperti DaimlerChrysler
hasil penggabungan Daimler (Jerman) dan Chrysler (Amerika).
‘Acquisition’ ialah pembelian sebuah syarikat oleh
syarikat yang lain, contohnya seperti pembelian Lotus (UK) oleh Proton
(Malaysia). ‘Acquisition’ berlaku apabila syarikat pembeli mempunyai
‘controlling stake’ atau majoriti saham. Semasa Proton membeli Lotus pada tahun
1996, Proton mempunyai 80% pegangan saham.
‘Strategic alliance’ (rakan kongsi) merujuk kepada
kerjasama antara dua syarikat, contohnya seperti kerjasama Nissan (Jepun) dan
Renault (Perancis) di mana Renault mempunyai 44% pegangan saham dalam Nissan.
‘Joint venture’ (JV) pula merujuk kepada
projek/entiti berasingan yang diusahasama oleh dua syarikat yang mempunyai
hubungan rakan kongsi, misalnya Daihatsu Perodua Engine Manufacturing Sdn. Bhd.
yang diwujudkan secara bersama oleh Daihatsu (Jepun) dan Perodua (Malaysia).
Selalunya saham JV dibahagikan 50:50.
Geely hanya acquire stake dalam Proton, bukan
acquire Proton. Dua istilah yang berbeza membawa konotasi yang cukup berbeza.
Proton tidak dimiliki Geely. Menurut perjanjian, hubungan Proton dan Geely
adalah rakan kongsi untuk mewujudkan JV. Proton masih pemegang saham majoriti
(50.1%) yang berkuasa dalam pengurusan. Macam mana pula boleh kata Proton di
tangan Geely?
Kalau nak meroyan pun, meroyanlah dekat orang yang
betul. Kerajaan (melalui Khazanah Nasional Berhad) sudah lama “divest” dari
Proton. Proton sekarang dimiliki oleh DRB-HICOM yang dimiliki oleh Etika
Strategi Sdn. Bhd. yang dimiliki oleh Tan Sri Syed Mokhtar Al-Bukhary. Pergilah
mengadu.
Bukan tak boleh soal, tapi nak menyoal pun kena
bijak, misalnya tanyalah apakah impak perjanjian ke atas industri rantaian
tempatan seperti alat ganti. Bukan main sebut “jual” “jual” “jual” sahaja.
Sedangkan media memainkan isu jual beli, perjanjian
tersebut menyasarkan pengeluaran 500,000 kenderaan menjelang tahun 2020,
peluang bagi Proton untuk ‘rebadge’ kereta Volvo dan peluang Proton untuk
menembusi pasaran China. Itu semua bakal menaikkan semula jenama Proton.
Kalau nak kaitkan dengan keselamatan negara, Geely
ini tiada kena mengena dengan kerajaan China. Geely adalah antara syarikat yang
jarang (‘rare’) di mana kerajaan China tidak mempunyai pegangan saham di
dalamnya.
Waktu tahun 2004, GIC (tabung pelaburan kerajaan
Singapura) membeli saham Proton, itu baru merisaukan. Tak dengar pula royanan
masa itu. Sebab waktu itu belum ada Facebook.
Proton sendiri merupakan hasil hubungan rakan kongsi
antara Proton dan Mitsubishi Motors (30% pegangan saham pada tahun 1983). Tak
dengar pula orang kata jual negara ke Jepun. Sebab waktu itu media dikawal
rapi, kita hanya cakap yang baik-baik sahaja tentang Jepun, bersama-sama
pandang ke Timur, walaupun di Amerika pun orang sudah risau tentang kuasa
ekonomi Jepun.
Bukan tak boleh jadi nasionalis atau proteksionis,
boleh. Jangan risau, Proton masih jenama negara dan masih dimiliki oleh
warganegara Malaysia, dan bakal dihidupkan kembali sebagai jenama yang disegani.
ARTIKEL ASAL PAUTAN
Artikel di atas disumbangkan oleh Ayman Rashdan
Wong.
No comments :
Post a Comment